Makale Nedir

Makale Nedir? Nasıl Yazılır?

Sizlere bu konumu Makale Nedir? Nasıl Yazılmalı gibisinden bilgiler vereceğiz.

Makale, herhangi bir konuda okuyucuya bilgi vermek ya da bu bilgiler çerçevesinde bir düşünceyi savunmak amacıyla yazılan gazete ve dergi yazısıdır.

Makale

Makalede konu bilimsel yöntemle ele alınır; öne sürülen yargı ve düşünceler nesnel verilerle temellendirilir; örnekleme, karşılaştırma; tanımlama, tanık gösterme gibi yollarla açıklanıp kanıtlanır.

1. Makalenin Özellikleri

Her konuda makale yazılabilir; fakat yazardan uzmanı olduğu konularda makale yazması beklenir.

Makalede terimsel söyleme dayalı nesnel bir anlatım kullanılır. Üslubu kişiselleştiren ögelerden, mecazlardan, konuşma dili havasından kaçınılır. Yazar, etkileyici bir anlatımdan çok, açık, doğru bir anlatımı yeğler.

Makalede dilin göndergesel işlevi kullanılır.

Açıklayıcı, öğretici, tartışmacı, kanıtlayıcı anlatım türleri, bazen de gelecekten söz eden anlatım, makalelerde en çok başvurulan anlatım türleridir.

Makalelerde öne sürülecek sav (tez) ya da düşünce, makalenin girişinde açık seçik, okurun ilgisini çekecek biçimde ortaya konur. Okuru yazının tamamını okumaya giriş bölümü yönlendirecektir. Öne sürülen sav ya da düşünce gelişme bölümünde örnekler, tanık göstermeler, sayısal verilerle vb. açıklanır. Yazar söylediklerinin tamamını bir sonuca ulaştıracak biçimde geliştirip birkaç cümleyle sonucu vurgular.

Makalelerde ağırlıklı olarak kurallı cümleler kullanılır.

Ağırbaşlı, sanatsız, süssüz bir anlatım söz konusudur.

Makalelerde üçüncü tekil kişili anlatım kullanılır.

Tıp, mimarlık, iktisat, hukuk gibi özel uzmanlık alanlarına ait dergilerdeki makaleler, sadece o konuyla ilgili okurlara seslendiği için bu tür makaleleri anlamak o alanın bilgisini gerektirir. Gazeteler ve popüler dergilerdeki makaleler ise geniş okur kitlesinin bilgi düzeyi göz önünde tutularak yazılır.,

Gazete makaleleri genellikle iç sayfalarda yayımlanır. İlk sayfada yer alan ve günün siyasal, ekonomik, toplumsal vb. olaylarını değerlendiren makaleler “başmakale” diye adlandırılır.

Makalelerin Yapısı

Makale türündeki yazılar incelendiğinde bunların biçimsel olarak üç bölümden oluştuğu görülür: Birinci bölümde konu veya sorun tanıtılır, önemi belirtilir ki bu bölüme makalenin giriş bölümü denir. İkinci bölümde ele alınan konu veya sorun anlatılıp açıklanır, benimsenen düşünce savunulur; yapılan açıklamalar örnek, belge, sayısal verilerle daha anlaşılır ve inandırıcı bir boyut kazanır; bu bölüme makalenin gelişme bölümü denir. Üçüncü bölümde ise yapılan açıklamalar, gösterilen kanıtlar ve kullanılan veriler ışığında, genel bir yargıya ulaşılır, anlatılanlar bir sonuca bağlanır, bu bölüme makalenin sonuç bölümü denir.

2. Makale Çeşitleri

Makaleleri özelliklerine göre ikiye ayırmak mümkündür:

A. Güncel Makale

Gazete makalesi olarak da bilinir, daha çok ülke ve dünya gündemiyle ilgili güncel konularda yazılır. Amacı toplumu aydınlatmak, eğitmek ve öğretmektir. Kısa metinlerdir ve özellikle gazetelerde yayımlanır. Dergilerde de rastlanır, dergiler genellikle haftalık, aylık ve yıllık olarak çıkarılır ve popüler nitelikli makale üç sayfayı geçmez. Bu makalelerde dil ağırbaşlıdır ama herkes tarafından kolaylıkla anlaşılır. İnandırıcı niteliğe sahip yalın dille yazılır. Ayrıca makale yazarı her yönden kendini geliştirmiş, objektif, tecrübeli, sağlam görüş ve düşüncede olmalıdır. Günümüz güncel makale yazarlarına örnek olarak Taha Akyol, Cengiz Çandar, Hasan Celal Güzel, Yılmaz Özdil, Fehmi Koru gibi isimler verilebilir.

B. Bilimsel Makale

Bilimsel nitelikteki araştırma ve inceleme yazılarıdır. Güncel makaleler gibi her konuda yazılabilir fakat amaç yazıldığı konuda bilinmeyenleri açıklığa kavuşturmak, yeni fikirler ortaya koymak ve bunların doğruluğunu delillerle kanıtlamaktır. Yazılışı zaman alır, beş sayfadan başlar, otuz sayfaya kadar devam edebilir. Bu makaleler araştırmacılar ya da bilim insanlarınca yazılır. Bilimsellik esastır, üslupta objektiflik, aşamalılık (uyum, mantıksal düzenlilik), resmi dil ve edebilik olmalıdır.

3. Türk Edebiyatında Makale

Makale gazeteyle birlikte ortaya çıkan bir tür olduğu için edebiyatımızda ilk makale örnekleri de Şinasi’nin Agâh Efendi ile çıkardığı ilk özel gazete olan “Tercüman-ı Ahvâl” de görülür. Bu gazetenin ilk sayısındaki “Mukaddime” başlıklı Şinasi’ye ait yazı, edebiyatımızda ilk makale sayılır. Tanzimat ile hayatımıza giren makale türü, Servet-i Fünun döneminde gelişimini sürdürmüştür.

--
---

akblog.net